Sữa công thức cho trẻ sơ sinh được sử dụng khi người mẹ không thể hoặc không có điều kiện nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn. Vậy sữa công thức là gì, chọn sữa công thức cho bé như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp các thắc mắc về sữa công thức cho bé.
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt đối với trẻ sơ sinh trong những năm đầu đời. Tuy nhiên tuyến sữa ở mỗi người mẹ lại khác nhau, lượng sữa mẹ ở người phụ nữ trong những tháng đầu sau sinh không phải lúc nào cũng đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ. Và khi người mẹ không thể hoặc không có điều kiện nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn, sữa công thức cho bé là giải pháp thay thế an toàn, bảo đảm cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ trong những năm đầu đời.
1. Sữa công thức là gì?
Sữa công thức (còn có tên gọi là Baby formula) hay còn gọi là sữa bột trẻ em là các loại sữa được sản xuất dành riêng làm thức ăn cho trẻ sơ sinh và trẻ em dưới 12 tháng tuổi trong đó thành phần mô phỏng công thức hóa học của sữa mẹ và dùng để thay thế hoàn toàn hoặc một phần cho sữa mẹ. Sữa công thức cũng có thể được hiểu là những loại [[thực phẩm tốt ]] (nghĩa rộng) dành cho những đứa trẻ thường chuẩn bị cho bú bình hoặc ăn thức ăn từ bột (trộn với nước) hoặc chất lỏng (có hoặc không có nước bổ sung). Đây là một thực phẩm mà dành sử dụng chế độ ăn uống đặc biệt như một loại thức ăn cho trẻ sơ sinh.
2. Thành phần của sữa công thức
Sữa công thức có những thành phần mô phỏng giống như sữa mẹ, nó có công thức gần giống với sữa mẹ trong việc vừa giúp trẻ có một cơ thể khỏe mạnh với sự tăng trưởng về chiều cao, cân nặng vừa phát triển trí não, thị lực, cảm xúc, kỹ năng giao tiếp, giải quyết vấn đề, hệ miễn dịch, ngoài đạm, đường, chất béo và các vitamin, khoáng chất thiết yếu, còn cần có một số dưỡng chất bổ sung đặc biệt (choline, DHA, ARA, beta-glucan, prebiotic…).
Dù mang nhiều nhãn hiệu thì sữa công thức nhìn chung là có thành phần giống hệt nhau do sữa bột công thức phải tuân theo quy định của các cơ quan quản lý thực phẩm, chẳng hạn Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA), đòi hỏi các nhà sản xuất cung cấp 29 chất dinh dưỡng cụ thể trong mỗi khẩu phần. Trong khi các nhãn hiệu khác nhau có tên gọi, bao bì, giá cả khác nhau, không ai trong số họ được phép thay đổi các thành phần cần thiết.
3. Vai trò của sữa công thức
Sữa công thức, với hình thức đặc thù giúp cung cấp tối đa dưỡng chất cho trẻ đang là một trong những giải pháp tốt nhất để trẻ đạt được nhu cầu dinh dưỡng cần thiết. Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, thì sữa mẹ là tốt nhất. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân mà ngay từ đầu có một số bà mẹ đã không thể duy trì việc cho con bú sữa mẹ thì giải pháp cung cấp dinh dưỡng cho con bằng sữa công thức là phù hợp nhất.
Một lời khuyên cho rằng khi trẻ em đang ở vào giai đoạn “vàng” (từ 3-10 tuổi), là giai đoạn chiếm đến 60% tiềm năng phát triển chiều cao nên bên cạnh các bữa ăn, việc bổ sung thêm sữa đóng vai trò rất quan trọng và nên chọn sữa công thức cho trẻ vì hệ dưỡng chất khoa học trong các loại sữa công thức sẽ bổ sung cho bé đầy đủ các chất thiết yếu, quan trọng, giúp bé đạt đến chiều cao tối ưu, đây là điều mà sữa tươi sẽ gặp hạn chế. Nên cho bé uống 2-3 ly sữa công thức mỗi ngày và duy trì điều này suốt trong giai đoạn từ 3-10 tuổi.
Mặc dù vậy, sữa công thức vẫn không thể thay thế hoàn toàn cho sữa mẹ. Ở Việt Nam, có việc cấm quảng cáo sữa công thức cho trẻ dưới 24 tháng, các sản phẩm dinh dưỡng với mục đích thay thế sữa mẹ cho trẻ 0 đến 24 tháng sẽ đều bị cấm quảng cáo, các sản phẩm dinh dưỡng công thức với mục đích thay thế sữa mẹ cho trẻ dưới 12 tháng, sản phẩm bổ sung cho trẻ dưới 6 tháng đều bị cấm quảng cáo.
4. Cách pha sữa công thức cho trẻ
Việc pha sữa công thức cho trẻ sẽ còn tùy thuộc vào loại sữa trẻ dùng, dưới đây là hướng dẫn pha sữa công thức dạng bột cho trẻ sơ sinh – loại sữa phổ biến nhất trên thị trường hiện nay.
Bước 1: Tiệt trùng dụng cụ pha và đựng sữa cho trẻ như ly, muỗng, bình sữa, núm vú, có thể tiệt trùng bằng máy hoặc ngâm trong nước sôi từ 5 – 10 phút
Bước 2: Đọc kĩ hướng dẫn sử dụng và cân nhắc lượng sữa vừa đủ để trẻ bú trong 1 lần
Bước 3: Lấy lượng nước vừa đủ theo lượng sữa ở trên
Bước 4: Dùng muỗng múc bột sữa ra, gạt bột ngang muỗng theo đúng hướng dẫn
Bước 5: Cho bột sữa công thức vào nước nóng để nguội tầm 37 độ C, tránh dùng nước quá nóng hoặc quá nguội
Lưu ý: Chỉ nên cho trẻ uống sữa công thức trong vòng 2 giờ kể từ lúc pha, nếu trẻ uống không hết thì nên bỏ đi, tránh để lâu quá 2 giờ và cho trẻ tiếp tục uống vì lúc này sữa có thể đã bị nhiễm khuẩn.
5. Nhu cầu dùng sữa công thức cho trẻ sơ sinh
- Từ khi sinh đến 1 tháng: 60 ml/lần, 8 – 10 lần/ngày, tổng lượng sữa khoảng 480 ml/ngày;
- Từ 1 tháng đến 2 tháng: 90 ml/lần, 7 – 10 lần/ngày, tổng lượng sữa khoảng 630 ml/ngày;
- Từ 2 tháng đến 4 tháng: 120 ml/lần, 6 – 10 lần/ngày, tổng lượng sữa khoảng 720 ml/ngày;
- Từ 4 tháng đến 6 tháng: 150ml/lần, 6 – 8 lần/ngày, tổng lượng sữa khoảng 900 ml/ngày.
6. Chọn sữa công thức cho bé như thế nào?
Sự đa dạng sản phẩm sữa công thức cho bé trên thị trường hiện nay giúp các bậc cha mẹ dễ dàng tìm kiếm cho con mình một loại sữa công thức phù hợp. Tuy nhiên, điều quan trọng là làm thế nào để phân biệt và chọn lựa đúng sản phẩm mà trẻ đang cần. Cha mẹ có thể tham khảo cách chọn sữa công thức cho trẻ giúp lựa chọn được loại sữa phù hợp với trẻ. Để tránh nhầm lẫn và có thể an tâm với sản phẩm mình đã chọn cho con, các bậc cha mẹ cần lưu ý:
- Kiểm tra nhãn hiệu, bao bì sản phẩm có phải hàng thật hay không;
- Kiểm tra kỹ hàm lượng các thành phần của sữa công thức cho bé bao gồm: chất đạm, chất béo, DHA, ARA, vitamin… ở trên nhãn để đảm bảo rằng bé không chỉ phát triển tốt về chiều cao, cân nặng, mà còn có thể phát triển trí não, củng cố hệ miễn dịch còn non nớt của trẻ – những yếu tố quyết định trong việc mang lại cho trẻ một nguồn dinh dưỡng chất lượng trong những năm tháng đầu đời;
- Sản phẩm sữa công thức cho bé được sản xuất dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế sẽ là một sản phẩm có độ tin cậy cao. Do đó, cha mẹ cũng cũng nên lựa chọn các sản phẩm đã được các tổ chức dinh dưỡng và an toàn thực phẩm công nhận về an toàn thực phẩm, quản lý chất lượng, chỉ tiêu hàm lượng…;
- Nên tìm hiểu và tham vấn từ bác sĩ dinh dưỡng để có những thông tin cần thiết về nhu cầu dinh dưỡng của trẻ làm cơ sở lựa chọn sữa công thức cho bé. Đặc biệt là những người mẹ có con sinh non, nhẹ cân hoặc có vấn đề về đường tiêu hóa, rất cần một công thức dinh dưỡng đặc biệt, chọn đúng sản phẩm cần thiết để giúp trẻ bắt kịp đà tăng trưởng và phát triển tốt.
7. Cách bảo quản sữa công thức
Để bảo quản sữa công thức một cách an toàn và đảm bảo chất lượng, hãy tuân theo những hướng dẫn sau đây:
- Kiểm tra ngày hết hạn: Trước khi mua hoặc sử dụng sữa công thức, hãy kiểm tra ngày hết hạn trên bao bì. Tránh sử dụng sản phẩm đã hết hạn.
- Lưu trữ ở nhiệt độ thích hợp: Sữa công thức nên được lưu trữ ở nhiệt độ mát, khoảng từ 4-5°C (40-45°F). Không để sữa công thức ở nhiệt độ phòng quá lâu, vì nhiệt độ cao có thể gây mất chất lượng và làm tăng nguy cơ phát triển vi khuẩn.
- Tránh đặt sữa công thức gần các nguồn nhiệt: Đừng để sữa công thức gần bếp, lò nướng hoặc nơi có ánh nắng mặt trời trực tiếp. Nhiệt độ cao có thể làm thay đổi cấu trúc và chất lượng của sữa công thức.
- Đậy kín và lưu trữ ở nơi khô ráo: Sau khi mở nắp sữa công thức, hãy đậy kín nắp và lưu trữ nó ở nơi khô ráo để tránh tiếp xúc với độ ẩm và vi khuẩn.
- Không sử dụng sữa công thức đã bị nhiễm vi khuẩn: Nếu sữa công thức đã được pha chế, hãy sử dụng trong vòng 1-2 giờ. Không để sữa công thức pha chế trong điều kiện phòng nhiệt độ trong thời gian dài, vì vi khuẩn có thể phát triển nhanh chóng.
- Kiểm tra mùi và hương vị: Trước khi sử dụng sữa công thức, hãy kiểm tra mùi và hương vị. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào của sự biến đổi, mất màu, mất mùi hoặc hương vị không thường, hãy không sử dụng và vứt đi.
- Đọc kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất: Mỗi nhà sản xuất có thể có hướng dẫn bảo quản riêng cho sản phẩm của họ. Vì vậy, hãy đọc và tuân thủ các hướng dẫn đó để bảo quản sữa công thức một cách tốt nhất.
Lưu ý rằng thông tin trên chỉ là hướng dẫn chung. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về sữa công thức cụ thể, hãy tham khảo các hướng dẫn và hỗ trợ của nhà sản xuất hoặc chuyên gia y tế.
